GLOBAL
Lò nung gốm sứ là thiết bị không thể thiếu trong quá trình tạo ra sản phẩm gốm sứ. Chỉ từ đất sét qua lò nung, chúng đã biến thành một sản phẩm vạn người mê và có mặt trong hầu hết các gia đình Việt. Bài viết dưới đây, Sứ Long Phương sẽ chia sẻ về các loại lò nung tại nước ta.
Lò nung gốm sứ là gì?
Lò nung gốm sứ là một thiết bị được sử dụng để tạo ra các sản phẩm gốm sứ. Lò hoạt động dựa trên nguyên tắc làm nóng các sản phẩm gốm đến một nhiệt độ nhất định, có thể lên đến hàng ngàn độ C.
Khi được nung nóng, các vật liệu tạo nên gốm sẽ trải qua quá trình biến đổi hóa học và vật lý, tạo thành một cấu trúc liên kết chặt chẽ và bền vững. Quá trình nung này giúp các sản phẩm gốm trở nên cứng chắc, bền và không thấm nước.
Lò nung gốm có thể sử dụng bằng tay hoặc bằng máy để đảm bảo chất lượng sản phẩm và tiết kiệm năng lượng. Có nhiều loại lò nung khác nhau được sử dụng tùy thuộc vào mục đích sử dụng và sản phẩm sản xuất.
Lò gốm sứ được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất đồ gia dụng như bát đĩa, chén tách, đến các sản phẩm xây dựng như gạch ngói, ống dẫn, và cả những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Hành trình lịch sử gốm sứ Việt Nam qua các thời kỳ – một truyền thống riêng biệt
Những lò nung gốm sứ được sử dụng phổ biến tại nước ta
Lò nung gốm bằng củi – phương pháp truyền thống
Lò nung gốm bằng củi là phương pháp truyền thống và thông dụng từ thời xa xưa đến nay. Đây là một trong những loại hình lò nung lâu đời tại nước ta. Lò nung có hình trụ được làm từ bê tông hoặc đất sét, có cấu tạo gồm tầng đốt đẩy, tầng đốt củi, khu vực nung và khu vực làm mát. Nhiệt tỏa ra từ việc đốt củi dẫn đến khu vực nung để nung gốm.
Nung củi là một nghệ thuật tinh tế được thực hiện bởi ý nghĩ và sự tâm huyết của người nghệ nhân làm ra nó, mỗi tác phẩm đều có vẻ đẹp không ngờ và độc đáo, đấy là lý do vì sao có nhiều người yêu thích đồ gốm sứ nung củi. Người ta nói rằng chỉ khi ra đời từ lò củi, gốm mới nền nã và có hồn đến vậy. Màu thời gian là chất màu mà lò củi tạo nên cho gốm, gốm được trầm mặc, như vốn có, như gốm vẫn nên vậy.
Quy trình làm gốm từ nghệ nhân làm gốm sứ lâu năm
Lò ếch – lò nung gốm cổ nhất
Lò ếch được xem là lò nung gốm sứ cổ nhất, xuất hiện khoảng thế kỷ XVII. Hiện nay, tuy rất hiếm để thấy được dạng lò ếch này nhưng qua các nguồn tư liệu gián tiếp vẫn có thể hình dung được lò có hình dáng như thế nào.
Lò gốm sứ được làm bằng gạch dân dụng, có dáng giống như một con ếch dài khoảng 7 mét, bề ngang chỗ rộng nhất khoảng 3-4 mét, cửa lò rộng khoảng 1,2 mét, chiều cao 1 mét. Đáy lò nung gốm phẳng nằm ngang, được đắp lên bởi lớp đất sét hồng với độ dày 6 mét. Theo thời gian, chất liệu này dần thay đổi thành lớp gạch mộc và vữa ghép bằng loại đất làm gạch.
Vòm lò cao khoảng từ 2 mét đến 2,7 mét. Bên hông lò nung có một cửa ngách rộng 1 mét, cao 1,2 mét phục vụ cho việc chồng lò và dỡ sản phẩm. Lò ếch được chia thành 5 khu vực hàng dàn, hàng gáy, hàng giữa, hàng chuột chạy và hàng mặt để chứa sản phẩm.
Đắp nổi họa tiết là gì? Tại sao nên sử dụng họa tiết đắp nổi
Lò đàn nung gốm sứ
Lò đàn xuất hiện vào giữa thế kỉ 19. Lò nung gốm này có bầu lò dài 9 mét, rộng 2,5 mét, cao 2,6 mét được chia thành 10 bích bằng nhau, vị trí phân cách giữa các bích là hai cột. Cửa lò nung rộng 0,9 mét, cao 1 mét.
Bích thứ 10 gọi là bích đậu thông với buồng thu khói qua 3 cửa hẹp. Để giữ nhiệt, bích lò kéo dài và ôm lấy buồng thu khói. Lớp vách trong ghép gạch Bát Tràng, lớp vách ngoài xây bằng gạch dân dụng. Lò đàn sử dụng củi đốt do đó nhiệt độ tối đa chúng đạt được có thể lên đến 1250 -1300 độ.
Lò nung gốm sử dụng than hoa
Lò nung gốm bằng than hoa là một phương pháp nung truyền thống, xuất hiện từ rất lâu đời. Loại lò này có cấu tạo đơn giản, chủ yếu gồm buồng nung và lò đốt. Than hoa được cho vào lò đốt, khi cháy sẽ tạo ra nhiệt lượng cao, làm nóng buồng nung và nung chín sản phẩm gốm bên trong.
Loại lò này thường được làm từ gạch chịu lửa cao cấp, kích thước đa dạng và có khả năng chịu được nhiệt độ lên đến 1000 độ. Tuy nhiên, để lò hoạt động hiệu quả và bền bỉ, người thợ gốm cần phải thường xuyên bảo dưỡng và vệ sinh lò.
Men rạn là gì? Các mẫu sản phẩm men rạn đẹp
Lò bầu Bát tràng (lò rồng)
Người ta phát hiện lò bầu Bát tràng vào khoảng những năm 30 của thế kỷ XX. Lò gốm sứ này thường có 5 – 7 – 10 bầu tùy theo nhu cầu sử dụng. Bầu có dạng vòm cuốn sắp xếp liên tiếp và vuông góc với trục tiêu, trông như các mảnh vỏ sò úp lại với nhau.
Lò hộp hay lò đứng nung gốm
Lò hộp hay còn gọi là lò đứng xuất hiện vào khoảng năm 1975, lò được xây bằng gạch chịu lửa, cao khoảng 5 mét, rộng 0,9 mét. Kết cấu lò đơn giản, dáng hình hộp, đứng. Nền lò được xây cao, khi trời mưa to, nước không tràn vào lò và không ngập nước vào mùa mưa. Lò có hai cửa ở hai đầu, chiếm ít diện tích và chi phí thấp, thích hợp cho các gia đình sản xuất nhỏ.
Lò nung gốm sứ dạng hộp có diện tích 500 m2, cùng với các khu vực chứa khác nâng tổng diện tích lên đến tối thiểu 1000 m2. Nhiên liệu chủ yếu để đốt lò là củi và than với nhiệt độ nung trung bình lên đến 12500C.
Với kiểu cấu tạo trên, lò hộp hay lò đứng đạt hiệu quả cao khi nung sản phẩm gốm. Đặc biệt, dù lò đang ở nhiệt độ cao, người làm bên ngoài vẫn không thấy nóng.
Chế tác vàng trên gốm sứ đặc biệt như thế nào?
Lò nung gốm sứ bằng khí Gas
Lò gas là bước tiến của ngành gốm sứ ra đời năm 2006. Đây là kiểu lò nung mới ít gây ô nhiễm, không tạo ra tro và khói, rất ít bụi. thời gian nung sản phẩm bằng gas được rút ngắn hơn so với việc sử dụng công nghệ thủ công như nung bằng than hay bằng củi… vì vậy đã giúp tiết kiệm được thời gian nung.
Lò nung gốm sử dụng khí gas có cấu tạo gồm hai thành phần: phần lò và phần đốt. Phần lò chứa sản phẩm gốm sứ sắp nung còn phần đốt sẽ chứa bình gas và bộ đánh lửa để tạo ra nhiệt đốt gas.
Lò nung gốm bằng điện – phương pháp thông dụng nhất
Hiện nay hầu hết các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất gốm sứ đều sử dụng lò nung bằng điện bởi loại lò nung này dễ dàng kiểm soát nhiệt độ bằng máy tính. Lò gốm điện sử dụng bức xạ nhiệt nên tương đối sạch sẽ và không mất nhiều diện tích để sử dụng tạo thành phẩm.
Thuận tiện, tiết kiệm thời gian, giảm ô nhiễm môi trường, không chỉ vậy chất lượng của sứ khi nung bằng điện chắc chắn sẽ vượt trội và mang tính thẩm mỹ cao hơn so với các loại hình nung cổ xưa. Loại nung này thường được ứng dụng trong các xưởng sản xuất gốm sứ hoặc các cơ sở dạy học về nghề gốm.
Đánh giá hiệu quả của từng lò nung gốm sứ
Để đáp ứng nhu cầu sản xuất gốm sứ ngày càng cao, việc lựa chọn lò nung phù hợp là yếu tố quyết định đến hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp. Dưới đây là ưu nhược điểm của từng loại lò nung, Sứ Long Phương đã tổng hợp:
| Các loại lò | Ưu điểm | Nhược điểm | Lưu ý |
| Lò nung gốm bằng củi, lò ếch, lò đàn và lò nung sử dụng than hoa | Sản phẩm nung bằng củi thường có màu sắc tự nhiên, ấm áp, mang đậm nét truyền thống. Chi phí đầu tư ban đầu thấpKhông đòi hỏi kỹ thuật cao trong quá trình vận hành | Khó kiểm soát nhiệt độ và thời gian nung bởi phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại củi, lượng củi, gió lò… Chất lượng sản phẩm không đồng đều, tỷ lệ sản phẩm bị lỗi cao.Quá trình nung mất nhiều thời gianNăng suất của lò nung củi thường thấpĐối với lò sử dụng than hoa: khó tìm mua các loại than phù hợp | Tuy nhiên, lò đàn lại có diện tích lớn hơn cho phép nung được những sản phẩm gốm có kích thước lớn như chum, vại, bình phong… Bên cạnh đó, cấu trúc của lò đàn còn giúp tích trữ nhiệt tốt hơn, giúp tiết kiệm nhiên liệu. |
| Lò bầu (lò rồng) và lò hộp (lò đứng) | Dung tích lớn, cho phép nung được số lượng lớn sản phẩm Có hệ thống thông gió và điều khiển nhiệt độ tốt hơn, chính xác hơnNăng suất cao, có thể nung được nhiều sản phẩm hơn trong một lầnChất lượng sản phẩm đồng đều, ít bị lỗi | Đòi hỏi kỹ thuật cao, người thợ phải có kinh nghiệm để điều chỉnh nhiệt độ, gió lò và các yếu tố khácChi phí xây dựng cao. Lò hộp có tính linh hoạt và năng suất hơn lò bầu tuy nhiên chi phí xây dựng sẽ cao hơn. | |
| Lò nung bằng khí Gas | So với lò điện tiết kiệm năng lượng hơnThời gian nung nhanh hơn so với các lò sử dụng củi thanNung được nhiều loại gốm sứ khác nhau | Khó kiểm soát được nhiệt độCó thể gây ra nguy hiểm nếu không sử dụng đúng cách | |
| Lò nung gốm bằng điện | Dễ sử dụng, tính ứng dụng cao được nhiều doanh nghiệp lựa chọn Kiểm soát tốt và chính xác nhiệt độ và thời gian nungLò nung gốm sứ bằng điện nung được nhiều loại gốm sứ khác nhau | Tiêu tốn nhiều điện năng Có thể gây ra sự cố điện |
Xem thêm: Gốm sứ khác nhau thế nào? Cách phân biệt gốm và sứ đơn giản
Video hướng dẫn sử dụng lò nung cho người mới
Mua đồ sứ cao cấp uy tín ở đâu?
Với hành trình hơn hai thập kỷ trong lĩnh vực gốm sứ, Sứ Long Phương tự hào là đơn vị tiên phong, không ngừng sáng tạo và phát triển hơn 400 mẫu mã đồ sứ cao cấp. Mỗi sản phẩm đều mang đậm dấu ấn truyền thống kết hợp hài hòa với nét hiện đại, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng. Chúng tôi có đội ngũ nhân viên lâu năm, am hiểu về gốm sứ cùng dịch vụ tốt nhất mang đến cho khách hàng những trải nghiệm tuyệt vời nhất.
Có thể bạn quan tâm:
- Tổng hợp các bài viết về gốm sứ gia dụng LPG
- Nghệ thuật gốm sứ Trung Quốc có gì độc đáo?
- Gốm sứ nhà Thanh thời Ung Chính đặc biệt như thế nào?
- Làng nghề gốm sứ Đông Triều – làng nghề văn hóa tại đất biển Quảng Ninh
- Cách nhận biết gốm sứ cổ đơn giản, chính xác
Thông tin liên hệ:
Công ty Cổ phần Tập đoàn Long Phương
Website: https://store.longphuong.vn/ hoặc https://longphuong.vn/
Hotline: (+84) 989 595 866
Địa chỉ: Cụm CN Hạp Lĩnh, TP Bắc Ninh
Email: info@longphuong.vn
CEO Công ty cổ phần tập đoàn Long Phương với hơn 20 năm tìm tòi và nghiên cứu để có được những công thức, kinh nghiệm làm nghề tốt nhất, Sứ Long Phương đã cho ra đời hơn 400 mẫu mã vè các loại sứ gia dụng, đóng góp đáng kể cho ngành gốm sứ Việt Nam.
