Cách nhận biết gốm sứ cổ đơn giản, chính xác

Gốm sứ đã có lịch sử phát triển hàng trăm năm, theo chiều dài của lịch sử của đất nước. Do vậy xuất hiện khái niệm gốm sứ cổ, cách nhận biết gốm sứ cổ được nhiều người quan tâm nhất. Bởi đây là những sản phẩm được sản xuất từ xa xưa, mang giá trị lịch sử rất lớn. Đồng thời, chúng có kích thước, họa tiết và hình dáng độc đáo vì thường mỗi loại chỉ có một sản phẩm duy nhất. Do vậy gốm sứ cổ thường được người trong giới chơi đồ cổ săn lùng. Giá trị sản phẩm gốm sứ cổ phụ thuộc vào niên đại sản xuất. Đồ càng cổ càng giá trị. Cùng Store Long Phương bất mí cách nhận biết gốm sứ cổ chuẩn xác nhất cho người chuyên và không chuyên nhé!

1. Gốm sứ cổ xưa là như thế nào?

Gốm sứ cổ có niên đại hàng trăm, nghìn năm trước. Mỗi loại có hình dáng, hoa văn riêng độc đáo và gần như mỗi sản phẩm chỉ có một cái duy nhất. Các sản phẩm “cổ” nên có giá trị về mặt thời gian. Trong quá trình khai quật để phát hiện ra các sản phẩm gốm sứ cổ có thể hoa văn bị mời nhạt, hình dạng bị biến dạng. Và cần nghệ nhân tài hoa để phục chế lại vẻ đẹp chân thực nhất của nó.

Gốm sứ cổ là những sản phẩm được làm ra từ nguyên vật liệu đất sét, được nung trong lò lửa và tạo hình trang trí để hoàn thiện. Quy trình gốm sứ tùy thuộc vào nguyên vật liệu và kỹ thuật chế tác, cách thức nung sẽ tạo thành những loại gốm khác nhau. Một số loại gốm sành nâu, gốm sành xốp, sứ gia dụng, gốm đất nung… là những loại gốm hiện tại đang thịnh hành. Các loại gốm này chỉ khác nhau ở nhiệt độ nung. Nguyên liệu thô là đã hình thành những sản phẩm khác biệt.

Làng nghề gốm sứ Đông Triều – làng nghề văn hóa tại đất biển Quảng Ninh

2. Gợi ý cách nhận biết gốm sứ cổ từ chuyên gia

2.1. Cách nhận biết gốm sứ cổ thông qua những nốt gỉ sắt

Nguyên liệu làm nên gốm sứ hoàn toàn là đất sét, chính vì vậy đất sét có chứa rất nhiều khoáng chất và tạp chất nhỏ, trong đó có hạt sắt. Nên theo thời gian hạt sắt sẽ bị oxy hóa tạo thành những lớp gỉ sắt trên bề mặt sản phẩm. 

Chính vì vậy gỉ sắt là dấu hiệu dễ nhận biết nhất của những món đồ cổ. Các chuyên gia thường quan sát những nốt gỉ sắt này để thẩm định thời gian ra đời của một sản phẩm. Tuy nhiên giá trị của sản phẩm gốm sứ cổ cao nên dần dần những nốt gỉ sắt này đã bị làm giả. Nhưng cũng không thể hoàn hảo qua mắt của những người sưu tầm chuyên nghiệp được.

Gốm men hỏa biến là gì? Nét đặc sắc đầy nghệ thuật trong gốm men hỏa biến

2.2. Cách nhận biết gốm sứ cổ thông qua lớp men tuột

Lớp men bị tuột hay bị mờ là do theo quy trình gốm, bước trước khi hoàn thiện sản phẩm sẽ được tráng một lớp men để tạo sự mịn màng, bóng bẩy cho bề mặt. Trải qua hàng nghìn năm, lớp men trên bề mặt này bị hao dần, trải qua sự trà sát sản phẩm đã không còn bóng nữa và thậm chí hơi mờ. Nhiều sản phẩm lúc chạm tay vào thấy hơi nhám chứ không còn lớp men bóng, nhẵn nhụi như đồ gốm mới.

Ngoài do tuột lớp men do yếu tố thời gian, vết rạn trên sản phẩm gốm sứ có thể hình thành do nguyên nhân từ sự thay đổi nhiệt độ đột ngột ở khâu tráng men của quá trình nung. Do không khí lạnh bên ngoài đi nhanh hơn so với bề mặt của sản phẩm, sự thay đổi này tạo thành những vết nứt nhỏ trên về mặt, hay thường gọi là vết rạn hay đường nứt sợi tóc.

Men rạn là gì? Ý nghĩa phong thủy trong sản phẩm men rạn đẹp

2.3. Cách nhận biết gốm sứ cổ thông qua những vết rạn

Những vết rạn trên đồ gốm cổ xuất hiện do sự biến chuyển đột ngột nhiệt độ trong khâu nung cuối cùng. Các dấu nứt nhỏ này gọi là vân rạn hay vết rạn da, có đồ gốm sứ cổ bị một phần, có đồ bị toàn bộ.

2.4. Cách phân biệt gốm sứ cổ thông qua sự co rút nước men

Sự co rút nước men trên các sản phẩm gốm sứ cổ xảy ra khi lớp dầu bên dưới lớp men cản trở quá trình bao phủ toàn bộ sản phẩm. Do vậy những vị trí lớp men không thể bao phủ sẽ sinh ra những vết lõm, gọi là sự co rút nước men. Điều này xuất hiện trên các bề mặt sản phẩm gốm, những vết lõm này rất mất thẩm mỹ, gây biến dạng hình dạng sản phẩm.

Hiện tượng co rút nước men này thường xuất hiện trên các dòng gốm cổ Trung Quốc, đặc biệt trên các sản phẩm gốm thương mại. Các dòng gốm hoàng gia cao cấp ít gặp hình ảnh này.

2.5. Cách phân biệt nhờ mức độ tạp chất

Ngày xưa khi môi trường bảo quản, sản xuất đồ gốm không được đảm bảo, lỗi dò là một lỗi khá phổ biến. Trong môi trường sản xuất có nhiều tạp chất, tro bụi bay vào bám lên bề mặt gốm sứ trong quá trình nung tạo ra sản phẩm không hoàn hảo.

2.6. Cách phân biệt thông qua hiện tượng sò bám

Những sản phẩm gốm sứ cổ được phát hiện từ dưới biển sâu thường có hiện tượng sò bám này. Thời gian các sản phẩm này nằm dưới biển sâu dẫn đến các sinh vật dưới biển bám vào bề mặt sản phẩm. Khi tìm thấy sản phẩm cũng khá dễ dàng để loại đi lớp sò bám này ra khỏi bề mặt gốm sứ.

2.7. Nhận biết đồ gốm sứ qua sự hư hỏng của nước men

Các sản phẩm gốm họa tiết sứ thường được phủ một lớp men để tránh chịu tác động trực tiếp của nhiệt độ cao khi nung. Thường sau một thời gian sử dụng, lớp men này sẽ bị bay, bào mòn mất. Các đồ vật đồ gốm sứ cổ thường có lớp men bên ngoài đã bị trôi, hao mòn theo năm tháng.

Gốm sứ khác nhau thế nào? Cách phân biệt gốm và sứ đơn giản

3. Phương pháp xác định đồ gốm sứ cổ không thể bỏ qua

3.1. Thông qua kinh nghiệm về gốm sứ

Có một số kỹ thuật mà những nhà sưu tập hay chuyên gia cần biết khi xác định đồ cổ. Thường sẽ dựa trên kinh nghiệm hoặc luyện tập nhiều để sử dụng thành thục những kỹ thuật này.

3.2. Dựa trên màu sắc 

Thời kỳ đầu của ngành sản xuất gốm sứ men trắng xanh xuất hiện màu xanh Mohamadan. Màu xanh này có ánh tối và hầu hết sản phẩm được sản xuất thời kỳ này được trang trí màu xanh đậm. Sau đó, người Trung Quốc đã tìm ra cách tự sản xuất ra chất nhuộm màu xanh, có ánh tươi hơn. Vì vậy, các họa tiết trên các sản phẩm thời kỳ này có độ nhạt hơn và cũng đa dạng hơn về mức độ đậm nhạt trên họa tiết trang trí.

3.3. Dựa trên họa tiết trang trí 

Ở những niên đại khác nhau sẽ có những họa tiết thông dụng khác nhau. Tạo hình khác nhau là do mắt thẩm mỹ của người thợ khác nhau qua mỗi thời kỳ.

Đắp nổi họa tiết là gì? Nét độc đáo trong từng họa tiết được đắp nổi trên gốm sứ

3.4. Thông qua khoa học

Để phân biệt đồ gốm cổ xửa đều dựa vào các nhà sưu tập, chuyên gia chuyên nghiệp tự xác định đồ gốm sứ cổ. Có những công nghệ để xác định đồ gốm cổ nhưng không được sử dụng rộng rãi. Một lý do chính yếu là do chi phí cao.

Cách nhận biết gốm sứ cổ qua công nghệ nhiệt quang

Xác định đồ gốm cổ thông qua công nghệ nhiệt – quang. Điểm yếu của phương pháp này là phải tách một lượng lớn nguyên liệu. Phương pháp này mới được các chuyên gia bắt kịp gần đây. Họ có thể giả xác định tuổi của đồ cổ bằng cách dùng máy x-quang bệnh viện để lừa những nhà sưu tập.

Phương pháp phân tích quang phổ

Phân tích quang phổ là một kỹ thuật nữa để các chuyên gia xác định đồ cổ. Tuy nhiên, những người làm đồ cổ giả đã biết cách đánh lừa bằng cách đánh những dấu hiệu nhận biết giả lên đồ giả cổ.

4. Video hướng dẫn cách nhận biết gốm sứ cổ xưa có giá trị

5. Những yếu tố giúp gốm sứ cổ xưa có giá trị cao

5.1. Kiểu dáng

Cũng giống như đồ gốm thông thường, đồ gốm sứ cổ càng có kiểu dáng, cấu trúc đặc đáo thì càng có giá trị lớn.

5.2. Lớp vỏ ngoài

Lớp vỏ ngoài của đồ gốm sứ cổ bao gồm: lớp men, màu sắc, hoa văn, chạm khắc… của đồ gốm sứ cổ. Cùng với hình dáng độc đáo những đồ gốm sứ cổ có họa tiết hay chạm khắc càng phức tạp, thể hiện tinh hoa thời điểm tạo thành, tinh xảo thì sẽ càng có giá trị lớn.

5.3. Sự toàn vẹn

So với những sản phẩm gốm sứ bị sứt mẻ hay vỡ. Thì những sản phẩm còn nguyên vẹn sẽ có giá trị cao hơn.

5.4. Năm tuổi

Gốm sứ cổ xưa do vậy càng yếu tố thời gian cũng quyết định giá trị của món đồ. Càng cổ sẽ càng quý.

Cách nhận biết đồ gốm sứ cổ không phải dễ nhưng cũng không quá khó. Hy vọng qua bài viết trên Sứ Long Phương có thể giúp bạn phân biệt được gốm sứ cổ xưa, có giá trị cao. Sứ Long Phương – thương hiệu sứ gia dụng cao cấp. Chuyên sản xuất các sản phẩm sứ chất lượng cao với nhiệt độ nung hàng đầu tại thị trường 1380 độ C và lớp men trắng sáng. Nếu quý khách hàng có nhu cầu mua sản phẩm hãy liên hệ với thông tin dưới đây.

Có thể bạn quan tâm:

• Tổng hợp các bài viết về gốm sứ gia dụng LPG
• Tìm hiểu về nghề làm gốm tại Việt Nam
• Gốm Bizen Nhật Bản là gì mà lại đắt tiền đến vậy?
• Tìm hiểu về các kỹ thuật vẽ gốm sứ của Việt Nam
• Khám phá các loại lò nung gốm sứ cổ xưa đến hiện đại

Thông tin liên hệ:

Công ty Cổ phần Tập đoàn Long Phương

Website: https://store.longphuong.vn/ hoặc https://longphuong.vn/

Hotline: (+84) 989 595 866

Địa chỉ: Cụm CN Hạp Lĩnh, TP Bắc Ninh

Email: info@longphuong.vn

Maps: https://goo.gl/maps/SsJUEwSmPLX