Làng nghề gốm sứ Đông Triều – làng nghề văn hóa tại đất biển Quảng Ninh

Làng nghề gốm sứ Đông Triều – Quảng Ninh với sản phẩm gốm nặng lửa tại làng gốm truyền thống Cầu Đất, Vĩnh Hồng đã nổi tiếng lâu đời. Gốm nặng lửa Đông Triều với vẻ đẹp mộc mạc, tự nhiên và có độ bền cao do giữ kỹ thuật nung ở nhiệt độ cao. Với những vẻ đẹp bền bỉ đó, dù trải qua bao thăng trầm, những người con các làng nghề trên địa bàn vẫn giữ tấm lòng giàu nhiệt huyết, ngày đêm “thổi lửa” để phát triển nghề truyền thống quê hương.

Nhắc đến Quảng Ninh người ta hay nhắc đến nghề làm than, nhưng tại huyện Đông Triều cách TP Hạ Long khoảng 60km lại nổi tiếng có nghề gốm sứ lâu đời. Những làng nghề sản xuất gốm sứ tại Đông Triều phải kể đến như Cầu Đất, Vĩnh Hồng, phường Mạo Khê, thị xã Đông Triều, đến nay đã có lịch sử gần 200 năm. Những làng gốm này phát triển cho ra các dòng gốm chất lượng cao, phổ biến trên thị trường nhưng đều lấy tên của địa bàn sản xuất làm tên một dòng gốm. Từ đó cái tên gốm Đông Triều ra đời.

Nghệ thuật gốm sứ Trung Quốc có gì độc đáo?

1. Lịch sử hình thành làng gốm Đông Triều

Gốm sứ Đông Triều đã hình thành cách đây gần 200 năm, so với các làng gốm khác thì làng gốm Đông Triều còn khá non trẻ và mới. Tuy vậy thời kỳ hưng thịnh nhất gốm sứ Đông Triều là vào những năm 60, 70, khi đất nước còn đang chiến tranh hai miền Bắc – Nam. Thời ấy hàng chục lò hoạt động mỗi làng, tại đây mỗi năm hàng trăm nghìn sản phẩm gốm sứ Đông Triều được sản xuất và tiêu thụ phục vụ cho kháng chiến và các vùng miền phía Bắc.

Theo thời gian, công nghệ hiện đại phát triển nghề gốm bị mai một, những làng nghề bị thu hẹp, nhiều gia đình phải phá bỏ lò gốm vì đã xuất hiện các sản phẩm từ nhựa, inox, nhôm,… Hiện nay, toàn thị xã Đông Triều còn lại 11 doanh nghiệp và hợp tác xã, 25 hộ gia đình đang sản xuất gốm sứ, cùng với đó là hơn 30 hộ kinh doanh gốm sứ mỹ nghệ. Các làng nghề tập trung chủ yếu tại các xã, phường: Yên Thọ, Xuân Sơn, Bình Dương, Vĩnh Hồng, Đức Chính.

Len lỏi ở khu phố cổ của mảnh đất Đệ tứ Chiến khu, vẫn có thể thấy những làng gốm truyền thống vẫn đang đỏ lửa, cùng sự mê say của biết bao nghệ nhân tại đây. 

2. Chuyện làm nghề gốm sứ Đông Triều ở Quảng Ninh

3. Nét đặc trưng của gốm sứ Đông Triều

Gốm Đông Triều được làm toàn bộ bằng thủ công, qua bàn tay khéo léo của các nghệ nhân trong làng gốm Đông Triều sở hữu những nét đặc trưng khác biệt so với các dòng gốm sứ khác. Đầu tiên từ nguyên liệu chính là cao lanh, đất sét được tuyển chọn, chọn lọc. Sau đó được nung ở các lò nhiệt độ cao, nên gốm sứ Đông Triều có khả năng chịu nhiệt độ cao, nước men đều và trong kèm độ bền tốt. Gốm có độ trắng mịn đều và trông rất đẹp mắt, đặc biệt không lẫn tạp chất nên rất được người tiêu dùng yêu thích.

Những nghệ nhân tại đây lý giải vì sao lại là gốm nặng lửa, theo họ tất cả các công đoạn đều có sự quan trọng như nhau. Quy trình sản xuất gốm Đông Triều nặng lửa chủ yếu vẫn là những công đoạn thủ công, phải trực tiếp thao tác bằng đôi bàn tay khéo léo của những người thợ.

4. Quy trình chế tác gốm sứ Đông Triều

Các công đoạn chế tác gốm sứ Đông Triều trải qua các giai đoạn sau:

• Chọn, xử lý và pha chế đất. Từ nguyên liệu thô, cao lanh và đất sét những người thợ gốm Đông Triều phải trải qua nhiều công đoạn sàng lọc, loại bỏ tạp chất. Để từ những nguyên liệu thô thu về một loại đất mềm, mịn, dẻo. Kết cấu đúng chuẩn tạo ra một sản phẩm hoàn mỹ là đất sét sạch, đất sét còn lẫn tạp chất hay chưa được lọc kĩ thì sản phẩm ra đời sẽ không đạt.

• Tạo hình. Sau khâu chuẩn bị nguyên liệu để tạo nên những hình dáng như đường cong mềm mại, người thợ dùng bàn tay khéo léo, điêu luyện của mình để vuốt gốm trên bàn xoay, hay tỉ mỉ xếp khuôn hình. Vì toàn bộ sản phẩm làm thủ công bằng tay và không có sự can thiệp của máy móc nên để tạo hình tạo mẫu hoàn chỉnh một sản phẩm gốm tốn khá nhiều thời gian.
• Vẽ hoa văn. Tiếp theo đến công đoạn vẽ hình cho sản phẩm, có thể các sản phẩm có cùng một khuôn mẫu, nhưng với họa tiết, hoa văn khác nhau. Mỗi sản phẩm người thợ tài hoa lại thể hiện những nét vẽ núi non, cảnh vật, con người… khác nhau để cho ra những tác phẩm nghệ thuật từ hòn đất.

7 kỹ thuật vẽ gốm sứ từ nghệ nhân của Việt Nam

• Tráng men và nung. Công đoạn cuối cũng là công đoạn quyết định – nung sản phẩm ở nhiệt độ cao, thường với các sản phẩm gốm sứ đạt chuẩn thì nhiệt độ nung là từ 1.300 đến 1.400 độ C, từ 4 tiếng đến 5 tiếng tùy theo kích thước và hình dáng sản phẩm. Vì là gốm nặng lửa nên lò ở Đông Triều đều được đốt bằng củi. Các lò đốt bằng củi mang tính phức tạp hơn so với lò công nghiệp ở chỗ người nghệ nhân cần căn và điều lửa để cho các lưỡi lửa đi chính vào đầu, cuối hay giữa lò tại từng thời điểm. Do mỗi loại củi đốt lại cho ra những màu sắc của men khác nhau, khi đốt chúng có nhiệt độ khác nhau và những lớp bụi hoa từ củi bắn ra  cũng là điểm nhấn trên lớp men cũng theo đó mà hình thành. 

Mỗi công đoạn khác nhau, mỗi mẻ ra lò sản phẩm thực sự được kiểm soát và có quy định nghiêm ngặt để đảm bảo ra được “đứa con chung” hoàn hảo, không tỳ vết.

[A-Z] 5 Quy trình làm gốm sứ từ chuyên gia có thể bạn chưa biết

5. Một số mẫu gốm sứ Đông Triều

Chum vại

Chum Đông Triều được khách hàng yêu thích sử dụng bởi sản phẩm có lớp men mộc, rất an toàn, lại rất dày dặn, bền đẹp.

Chậu hoa

Chậu hoa Đông Triều với những hoạ tiết men lam truyền thống, tạo nên cái hồn rất riêng khác hẳn so với các sản phẩm chậu sứ trên thị trường.

Lọ lục bình

Lọ lục bình cũng là dòng sản phẩm được yêu thích của gốm Đông Triều.

6. Sử dụng gốm sứ Đông Triều hay sứ Long Phương

Sứ Long Phương là công ty phát triển hơn 20 năm trong ngành gốm sứ, sở hữu những đặc điểm nổi bật về màu men, chất lượng được minh chứng bằng sự tin tưởng của hàng triệu người tiêu dùng trên cả nước. Sứ Long Phương xứng đáng là sản phẩm quốc dân được yêu thích trong bếp của rất nhiều bà nội trợ.

Chính vì những yếu tố nổi trội sứ này mà ngày càng khiến nhiều người muốn sở hữu sản phẩm sứ Long Phương cho gia đình mình. Thực tế thì Gốm sứ Đông Triều cũng có một thời phát triển nhưng để lưu giữ nét văn hóa đậm chất Việt Nam tuy vậy thì sứ Long Phương sẽ là một sự lựa chọn tuyệt vời nhất.

Có thể bạn quan tâm:

• Tổng hợp các bài viết về gốm sứ gia dụng LPG
• Gốm sứ nhà Thanh thời Ung Chính đặc biệt như thế nào?
• Khám phá những nét độc đáo của làng nghề gốm Đồng Nai
• Tìm hiểu về hoa văn và các loại hình gốm sứ thời Minh
• Cách nhận biết gốm sứ cổ đơn giản, chính xác

Thông tin liên hệ:

Công ty Cổ phần Tập đoàn Long Phương

Website: https://store.longphuong.vn/

Hotline: (+84) 989 595 866

Facebook: https://www.facebook.com/congtylongphuong

Email: info@longphuong.vn